بررسی عملکرد فیلترهای روغن موتورسیکلت
فیلتر کاغذی، فلزی و فایبرگلاس
فیلتر روغن موتورسیکلت، یکی از آن قطعاتی‌ست که معمولاً بدون توجه و بررسی دقیق، در هر سرویس دوره‌ای یا بازدید فنی در نمایندگی و تعمیرگاه تعویض می‌شود. اغلب ما به‌جای آگاهی از سازوکار داخلی این قطعه، صرفاً به توصیه و تبلیغات سازندگان اکتفا می‌کنیم. همین موضوع باعث شده باور عمومی این باشد که گران‌ترین گزینه، بهترین عملکرد را دارد؛ در حالی که واقعیت می‌تواند کاملاً متفاوت باشد.
در این نوشته انواع فیلتر روغن موتورسیکلت و ویژگی‌های آنها را بررسی کرده‌ایم.
فیلتر کاغذی
فیلترهای کاغذی، متداول‌ترین نوع در فیلترهای اصلی (OEM) محسوب می‌شوند. قیمت مناسب، ساخت آسان و دسترسی بالا از جمله مزایای این نوع فیلترها است.
ساختار الیافی آن متشکل از سلولز، پنبه، الیاف چوب و مواد جاذب دیگر است که قابلیت جذب آب را از روغن داراست و از زنگ‌زدگی قطعات داخلی موتور جلوگیری می‌کند. این فیلتر، بالاترین ظرفیت را در جذب براده فلزی (معادل ۳۴ قاشق چای‌خوری) پیش از انسداد از خود نشان داد و در فشار ۲۴ PSI، بهترین نرخ جریان را ثبت کرد.
همچنین در بهبود کیفیت روغن موتور کارکرده، این فیلتر شاخص فلزات آهنی (FMI) را از ۲۱ به ۱۶ کاهش داد و میزان آلاینده‌ها را به ۱۶ PPM رساند که در مقایسه با سایر فیلترها، برتری قابل‌توجهی محسوب می‌شود.
فیلتر فلزی
فیلترهای فلزی در عملکرد، شباهت زیادی به صافی آشپزخانه دارند. این فیلترها اجازه می‌دهند روغن به راحتی عبور کند، اما ذرات سنگین و ناخواسته مانند براده‌های فلزی را در خود نگه می‌دارند.
هرچند فیلتر فلزی در فشار ۲۲ PSI، بهترین نرخ جریان را ارائه داد و به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و فشار، دوام بیشتری دارد، اما در جذب آلودگی عملکرد ضعیف‌تری از خود نشان داد. این فیلتر پس از جمع‌آوری ۹ قاشق چای‌خوری براده، مسدود شد و در کاهش شاخص FMI تنها تا عدد ۱۹ موفق بود، در حالی که میزان آلاینده‌ها همچنان ۲۰ PPM باقی ماند.
فیلتر فایبرگلاس
فیلترهای فایبرگلاس اغلب به‌عنوان ترکیبی از کارایی فیلتر کاغذی و دوام و روانی جریان فیلتر فلزی معرفی می‌شوند. رشته‌های فایبرگلاس، به دلیل سطح لغزنده و درهم‌تنیده، هم توان عبور راحت روغن و هم جذب گل و لای و براده را دارند.
در تئوری این ویژگی‌ها آن را به گزینه‌ای ایده‌آل بدل می‌کند، اما در آزمایش‌ها، فیلتر فایبرگلاس در فشار ۲۵ PSI، بیشترین محدودیت جریان را داشت. همچنین پیش از انسداد، تنها ۱۴ قاشق چای‌خوری براده را تحمل کرد و در تصفیه روغن کارکرده نیز نتایج متوسطی ارائه داد؛ شاخص FMI را به ۲۰ و آلاینده‌ها را به ۱۸ PPM رساند.
جمع‌بندی
بر اساس این آزمایش‌ها، برخلاف باور عموم، فیلتر کاغذی ساده و ارزان‌قیمت، کارآمدترین و موثرترین گزینه در میان انواع مختلف فیلتر روغن موتورسیکلت است. این نتیجه، یادآور آن است که در انتخاب قطعات فنی، همیشه گران‌تر بودن به معنای بهتر بودن نیست و گاهی ساده‌ترین انتخاب، بهترین عملکرد را دارد.